update 2024

Het blijkt dat de juridische onderbouwing van de bestrijding van iepenziekte in veel gemeenten te wensen overlaat. Van 1977 tot 1991 was de bestrijding van de iepenziekte landelijk geregeld op grond van het ‘Besluit bestrijding iepenziekte’ . Dit besluit was gebaseerd op de Plantenziektewet. In 1991 werd de landelijke regeling afgeschaft.

De tekst van het ‘Besluit bestrijding iepenziekte’ is nog steeds de meest duidelijke en juridisch sluitende tekst. Het zou mooi zijn als met de omzetting van de huidige regelgeving naar de nieuwe Omgevingswet dit artikel een plaats krijgt in het gemeentelijk omgevingsplan. Aangezien de iep belangrijk is voor landschap en natuur zou opname in de provinciale omgevingsverordening  ook een optie zijn.

update 2023

de gemeente gaat de bestrijding van iepenziekte zelf organiseren. Hierbij zullen particuliere bomen niet structureel worden meegenomen. Dit is een werkwijze die niet adequaat is. Verspreiding van iepenziekte via particuliere bomen of via achterblijvend hout zal gewoon doorgaan met als gevolg dat de gemeente extra kosten moet maken om besmette gemeentelijke bomen op te ruimen. In de praktijk zal blijken dat het uitsparen van kosten voor de ruiming van particuliere bomen tot hogere kosten bij de gemeente leidt. Goedkoop is duurkoop dus. Daar zijn op diverse plaatsen in het land voorbeelden van bijv. in de Kop van Noord-Holland.

Brochure Goed Iepenbeheer

In 2022  hebben de Stichting Iepenwacht Fryslân (SIF) en Stichting Bomenwacht Groningen de brochure 'Goed Iepenbeheer' uitgebracht. Allerlei wetenswaardigheden over iepen , iepenziekte en de bestrijding daarvan leest u daarin. goed-iepenbeheer.pdf

september 2021 iepenziekte bij N33 Spijk

Al enkele jaren is dit een ernstige haard van de iepenziekte. Zieke bomen worden niet zorgvuldig geruimd. Zo ontstaan  broedbomen van de iepenspintkever die de ziekte verder verspreiden. Er is de laatste jaren goed contact met RWS. Probleem is echter dat er een groot aantal onderaannemers bij de ruiming betrokken is. De groenaannemer die de werkzaamheden nu heeft uitgevoerd bleek niet te werken volgens het vastgestelde protocol. Hierdoor zijn bomen en stompen van bomen blijven staan die de ziekte verder kunnen verspreiden. Er is komend voorjaar een nieuwe sanering nodig.

update 2021

Met ingang van dit seizoen zal de opsporing en ruiming van zieke iepen plaatsvinden door de Stichting Groninger Bomenwacht. De werkzaamheden worden uitgevoerd door Landschapsbeheer Groningen.

2020

De afgelopen jaren bleef het aantal nieuwe besmettingen met iepenziekte binnen de perken. Door enkele warme zomers en onzorgvuldige ruiming van zieke bomen slaat de iepziekte nu weer in alle hevigheid toe.

Het blijkt dat de opsporing van zieke iepen in Delfzijl is niet goed geregeld is. Daardoor is ook de ruiming niet adequaat. In de gemeentelijke Bomenverordening is de bestrijding van iepziekte geregeld. De gemeente heeft heeft zelfs de mogelijkheid, in het uiterste geval, ook bomen van derden te ruimen.

Voor een goede bestrijding van iepziekte is tijdige ruiming van zieke iepen een vereiste. Het duurt over het algemeen enkele jaren tot een gezonde boom geschikt als broedboom van de iepenspintkever. De iepenspintkever verspreid iepziekte in de omgeving.

Doordat een effectieve bestrijding van iepziekte al jaren ontbreekt blijken er op diverse plaatsen in de gemeente (oude) broedbomen van de iepenspintkever te staan.

voorbeeld 1

Langs de N33 bij Spijk. Daar blijken op grond van Rijkswaterstaat al jaren broedbomen te staan. RWS zou zelf moeten zorgen voor tijdige ruiming maar ook de gemeente heeft een verantwoordelijkheid. Begin augustus heb ik de situatie in Spijk voorgelegd aan een ex collega bij RWS. Enkele weken later zijn de zieke bomen geruimd. 

voorbeeld 2

De bijna 100 jarige monumentale iep, met een diameter van 120 cm, op het Groot Bronswijk terrein in Wagenborgen (Delfzijl) is aangetast door de iepziekte. Deze iep staat op het terrein waar tuinarchitect Jan Vroom uit Glimmen in de jaren 1920 een ontwerp voor heeft gemaakt.
Na 100 jaar is kap het enige wat rest. Overigens is er op het terrein sprake van een groot aantal recente aantastingen van iepziekte.

De meest waarschijnlijke oorzaak is onzorgvuldig onderhoud van de bosstrook langs de Fam. Bronsweg door de gemeente.  In de bosstrook is beplanting gekapt waarbij een groepje broedbomen van de iepenspintkever is blijven staan. Bovendien is het zaagwerk zodanig uitgevoerd dat ook nieuwe broedplaatsen kunnen ontstaan.